OPIS: 

• rak endometrium,
• nowotwór złośliwy,
  • wielkość guza: mała, średnia, duża; typ histologiczny: rak gruczołowy, rak płaskonabłonkowy (złośliwy z elementów płaskonabłonkowych), jasnokomórkowy, gruczotowo-brodawkowaty;
• mięsaki:

Częstość występowania:w USA najczęstszy jest nowotwór złośliwy - 35 000 nowych przypadków rocznie; [w Polsce w 1992 r. zachorowalność na raka trzonu wynosiła 5,9/100 000 kobiet].

Wiek: 

• rak endometrium występuje u kobiet w okresie pomenopauzalnym między 50 a 60 rokiem życia,
• może występować i u młodszych kobiet w wieku około 30 lub 40 lat, jeśli chorują na zespół wielotorbielowatych jajników lub mają przewlekły brak owulacji,
• mięsaki - występują pomiędzy 40 a 60 rokiem życia.

Płeć: kobiety.

OBJAWY: 

• rak endometrium,
  • bardzo częstym objawem są krwawienia pomenopauzalne; każde plamienie w tym okresie wymaga wyjaśnienia,
  • czasami, gdy pacjentka wydali część tkanki nowotworowej, łatwiej ustalić rozpoznanie,

• mięsak,
  • guz mezodermalny mieszany z przewodów Mullera - krwawienie i wydalanie tkanki nowotworowej,
  • mięsak gładkokomórkowy - przypuszczalnie rozwija się z istniejącego w macicy mięśniaka,
  • wyłyżeczkowanie jamy macicy rzadko pozwala ustalić rozpoznanie.

PRZYCZYNY: 

• rak endometrium - zależny od estrogenów; jego wystąpieniu sprzyja:
  • zespół wielotorbielowatych jajników,
  • otyłość,
  • przewlekły brak owulacji,
  • hormonalna terapia zastępcza (zastępcze podawanie estrogenów bez progesteronu powoduje 70-krotny wzrost ryzyka; kiedy podaje się progesteron, ryzyko nigdy nie spada do zera, ale ogólnie zmniejsza się w całej populacji),
  • etiologia nieznana.

CZYNNIKI RYZYKA: 

• wczesna miesiączka,
• późna menopauza,
• brak potomstwa,
• nadciśnienie tętnicze i cukrzyca często są skojarzone z otyłością o niejasnej etiologii.

PATOLOGIA: 

stopień l:
A - zmiana ograniczona do endometrium,
B - naciekanie dotyczy mniej niż 50% mięśniówki,
C - naciekanie dotyczy przeszło 50% mięśniówki;

stopień II:
A - inwazja błony śluzowej szyjki macicy (mikroskopowa),
B - naciekanie zrębu szyjki (mikroskopowe);

stopień III:
A - komórki nowotworowe są znajdowane w wymazie cytologicznym pobieranym z otrzewnej (wskutek zajęcia przydatków),
B - przerzuty do pochwy,
C - przerzuty do miednicy (zajęcie węzłów chłonnych przyaortalnych);

stopień IV:
A - naciekanie błony śluzowej pęcherza moczowego i odbytnicy,
B - odległe przerzuty (zajęte węzły chłonne pachwinowe);

w każdym ze stopni zaawansowania występują podgrupy, w zależności od stopnia zróżnicowania:
G1 - dobrze zróżnicowany,
G2 - średnio zróżnicowany,
G3 - słabo zróżnicowany.

TRYB LECZENIA: leczenie szpitalne, chirurgiczne.

LECZENIE OGÓLNE: 

• radioterapia ma zastosowanie w zapobieganiu nawrotom raka w kikucie pochwy,
• w razie przerzutów odległych w 30% przypadków ma zastosowanie hormonoterapia oparta na progestagenach.

PSTĘPOWANIE CHIRURGICZNE: 

• postępowanie chirugiczne ma na celu kontrolę jamy brzusznej wraz z wycięciem całkowitym macicy, obustronnym wycięciem przydatków, pobraniem do badania węzłów przyaortalnych i wymazem cytologicznym z otrzewnej,
• u pacjentek wysokiego ryzyka, w stopniu l B lub wyższym - ma zastosowanie leczenie chirurgiczne z następową radioterapią; dotyczy to także pacjentek z rakiem nisko zróżnicowanym bez względu na stopień; w takiej sytuacji brak wspomagającej terapii, którą można by zastosować poza postępowaniem chirurgicznym i radioterapią.

AKTYWNOŚĆ ŻYCIOWA: 6 tyg. po operacji pacjentki są zazwyczaj leczone ambulatoryjnie i uzyskują pełną aktywność życiową.

DIETA: bez ograniczeń - z wyjątkiem okresu stosowania radioterapii.

ZAPOBIEGANIE: 

• u młodych kobiet z otyłością lub brakiem owulacji prewencja raka trzonu macicy polega na podawaniu progesteronu w sposób cykliczny w celu zapobieżenia nadmiarowi estrogenów lub na stosowaniu tabletek antykoncepcyjnych,
• w razie stosowania estrogennej terapii zastępczej pacjentka powinna zawsze nosić wkładkę gestagenną do czasu poddania się zabiegowi wycięcia macicy.

PRZEBIEG CHOROBY I ROKOWANIE: przeżycia pięcioletnie są podstawą do oceny przebiegu choroby i rokowania w zależności od stopnia zaawansowania klinicznego i zróżnicowania histologicznego.