OPIS: każda ciąża rozwijająca się poza jamą macicy:
- ciąża jajowodowa: ciąża rozwijająca się w różnych częściach jajowodu, np. w bańce jajowodu (55%), w cieśni (25%), w strzępkach (17%), śródścienna (w rogu macicy; 2%),
- ciąża jajnikowa: ciąża rozwijająca się wewnątrz jajnika,
- ciąża brzuszna: ciąża rozwijająca się w jamie brzusznej (wewnątrzotrzewnowe), najczęściej w zagłębieniu odbytniczo-macicznym; rzadziej implantuje się pomiędzy pętlami jelit lub na ścianach bocznych miednicy, w sieci lub nawet na powierzchni wątroby bądź śledziony,
- ciąża szyjkowa: rozwija się wewnątrz szyjki poniżej ujścia wewnętrznego,
- ciąża więzadłowa: po poronieniu trąbkowym ciąży jajowodowej rozwijający się zarodek wszczepia się powtórnie na blaszce przedniej lub tylnej więzadła szerokiego macicy.
Częstość występowania:
- 88 000 przypadków w 1987 r,
- na 1000 ciąż (licząc porody zdrowych dzieci i ciąże pozamaciczne) zdarza się przeciętnie 16,8 ciąż pozamacicznych.
Rozpowszechnienie choroby: 1-3%.
Wiek: ponad 40% przypadków dotyczy kobiet młodych - między 20 a 29 rokiem życia.
Płeć: kobiety.
OBJAWY:
- ciąża jajowodowa:
- ból podbrzusza,
- brak miesiączki z występującym nieregularnym krwawieniem pochwowym,
- tkliwość brzucha,
- tkliwość przydatków lub badalny guz,
- bóle barków,
- omdlenie,
- wydalenie odlewu doczesnej,
- bóle i skurcze,
- badalny guz w miednicy,
- krwawienie pochwowe po okresie braku miesiączki,
- wstrząs - po pęknięciu;
- ciąża brzuszna:
- wywiad może wskazywać poronienie trąbkowe lub wcześniejsze pęknięcie,
- objawy ciążowe z nietypowymi dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi,
- ruchy płodu są wyraźnie wyczuwalne oraz bolesne,
- ułatwiony dostęp do poszczególnych części poruszającego się płodu,
- ciąża jest odczuwana przez wieloródkę jako "inna",
- fałszywy poród w pobliżu terminu,
- wysoko usadowiony płód, w nieprawidłowym położeniu, często w poprzecznym,
- przesuwalny twardy opór, długa szyjka,
- możliwość wypadania części płodu poprzez sklepienie pochwy;
- ciąża szyjkowa:
- miękka i nieproporcjonalnie powiększona szyjka, podobna do trzonu macicy lub większa od niego (objaw klepsydry),
- wydobywanie się ciemnej wydzieliny z ujścia zewnętrznego,
- stałe krwawienie pochwowe po okresie braku miesiączki;
- ciąża więzadłowa:
- wywiad może wskazywać na poronienie trąbkowe lub wcześniejsze pęknięcie,
- badalny opór po jednej stronie miednicy, bolesny.
TRYB LECZENIA:
- ambulatoryjny, w celu badania i dalszego leczenia (w Polsce obowiązuje hospitalizacja pacjentek z rozpoznaną ciążą pozamaciczną),
- ambulatoryjny dla pacjentek chirurgicznych z nie pękniętą ciążą jajowodową,
- leczenie szpitalne dla pacjentek chirurgicznych.
ZAPOBIEGANIE:
- skuteczna antykoncepcja,
- ponowna ciąża jajowodowa występuje mniej więcej w 12% przypadków; u ciężarnych należy w badaniu USG szukać zmian odpowiadających ciąży pozamacicznej.
|