OPIS: 

• miejscowe powikłanie spowodowane działaniem niskiej temperatury - wynikiem jest zmniejszenie przepływu krwi przez dotknięte nią części ciała (szczególnie ręce, twarz, stopy); dochodzi do odwodnienia, enzymatycznego uszkodzenia i ostatecznie śmierci komórek;
• w ciężkich przypadkach, przy głębokim zamrożeniu tkanek, może dojść do uszkodzenia głębiej leżących naczyń krwionośnych, mięśni i tkanki nerwowej.

OBJAWY: 

• początkowo uszkodzony obszar jest zimny, twardy, blady i niewrażliwy na dotyk; po ogrzaniu obszar ten staje się obrzmiały, bolesny i pokrywa się czerwonymi krostami;
• utrata czucia dotyku,
• zdrętwienie,
• pulsujący ból,
• mrowienia,
• nadmierna potliwość,
• bóle stawowe,
• zblednięcie,
• obrzęk podskórny,
• przekrwienie,
• pojawianie się pęcherzyków na skórze,
• zasinienie,
• martwica skóry,
• zgorzel.

PRZYCZYNY: 

• przedłużone oddziaływanie niskiej temperatury,
• ponowne ochłodzenie odtajałych kończyn.

CZYNNIKI RYZYKA: 

• upośledzenie umysłowe,
• wpływ alkoholu lub nadużywanie leków,
• choroby psychiczne,
• temperatura otoczenia poniżej -18°C,
• palenie papierosów,
• podeszły wiek,
• choroba Raynauda.

TRYB LECZENIA: leczenie ambulatoryjne lub szpitalne w zależności od ciężkości odmrożenia.

LECZENIE OGÓLNE: 

• pomoc doraźna dla chorego bez wyczuwalnego tętna na obwodzie lub nie oddychającego - z zabiegami reanimacyjnymi, ogrzewaniem poprzez podawanie ciepłych płynów dożylnie i ciepłego tlenu włącznie,
• zapobieganie ponownemu ochłodzeniu; może powstać konieczność utrzymywania odmrożonych części w stanie zamrożenia aż do chwili przetransportowania do ośrodka, w którym może być udzielona pomoc,
• leczenie hipotermii,
• ostrożne ogrzanie chorego; można zanurzyć odmrożone kończyny na kilka minut w wodzie o temperaturze nie wyższej niż 40-42°C,
• zabezpieczenie chorego przed wilgocią; jeśli jest przytomny, należy podać mu do picia ciepłe płyny z dużą zawartością cukru,
• nie należy brać pod uwagę amputacji kończyny aż do ostatecznego rozpoznania martwicy, stwierdzenie nieodwracalnego uszkodzenia może trwać do 3 tygodni,
• zapobieganie zakażeniu po rozpoczęciu leczenia,
• w celu oczyszczenia rany i usunięcia tkanek martwiczych stosowanie stałego leczenia kąpielami wirowymi,
• zapobieganie uszkodzeniom innych części ciała.

AKTYWNOŚĆ ŻYCIOWA: 

• w zależności od tolerancji ochraniać uszkodzone części ciała chorego,
• rozpocząć fizykoterapię w chwili wystarczającego postępu gojenia.

DIETA: 

• tolerowana przez chorego,
• ciepłe płyny do picia.

ZAPOBIEGANIE: 

• ubierać się warstwowo, odpowiednio do niskich temperatur; okrywać kończyny i wystające części ciała,
• właściwe przygotowanie do podróży w zimny klimat; unikać alkoholu.

PRZEBIEG CHOROBY I ROKOWANIE: 

• może pojawić się zniesienie czucia i pęcherze na skórze,
• zajęte części ciała mogą się goić lub ulec mumifikacji bez zabiegu chirurgicznego; proces gojenia może trwać 6-12 miesięcy, pacjent może być nadwrażliwy na zimno i odczuwać pieczenie i mrowienie.