OPIS: wypadniêcie w³osów z obszarów normalnie ow³osionych:
- ³ysienie telogenowe: rozlane wypadanie w³osów prowadz±ce do zmniejszenia ich gêsto¶ci ale nie prowadz±ce do ca³kowitej ich utraty,
- ³ysienie anagenowe: rozlane wypadanie w³osów dotycz±ce równie¿ w³osów odrastaj±cych, które mo¿e postêpowaæ do ca³kowitego wy³ysienia,
- ³ysienie spowodowane bliznowaceniem: g³adka skóra g³owy ow³osionej bez objawów wzrastania w³osów z mieszków w³osowych,
- ³ysienie androgenowe: ³ysienie wystêpuj±ce u obu p³ci, spowodowane dzia³aniem hormonów androgenowych,
- ³ysienie plackowate (alopecia areata): ogniskowe wypadniêcie w³osów bez objawów bli-znowacenia skóry,
- ³ysienie spowodowane nawykowym wyrywaniem w³osów na pod³o¿u psychicznym (tricho-tillomania),
- grzybica skóry ow³osionej g³owy: ogniska w³osów u³amanych blisko powierzchni skóry z towarzysz±cym stanem zapalnym lub bez niego; zmiany wywo³ane infekcj± grzybicz±.
Uwarunkowania genetyczne:u rasy kaukaskiej ³ysienie androgenowe wykazuje dziedziczenie dominuj±ce o niepe³nej penetracji genowej; wystêpuje nie tylko u mê¿czyzn, ale mo¿e równie¿ pojawiaæ siê u kobiet z rodzin wykazuj±cych czêste pojawianie siê tego rodzaju ³ysienia.
Wiek:u czêsto¶æ wystêpowania ³ysienia androgenowego zwiêksza siê z wiekiem; ³ysienie spowodowane grzybic± oraz trichotiiomani± jest czêstsze u dzieci.
P³eæ:u mê¿czyzn czê¶ciej ni¿ u kobiet.
OBJAWY:
- wypadanie w³osów,
- ¶wi±d skóry (przewa¿nie w przypadku grzybicy skóry ow³osionej),
- z³uszczanie siê naskórka (w grzybicy skóry ow³osionej),
- u³amane w³osy (w grzybicy skóry g³owy oraz w przypadku trichotiiomanii),
- ¶cieñczenie w³osów na obrze¿ach ognisk ³ysienia (w ³ysieniu plackowatym),
- ³atwe "wychodzenie" w³osów w wyniku poci±gania na obrze¿ach ognisk ³ysienia (w ³ysieniu plackowatym),
- stan zapalny skóry (w grzybicach skóry g³owy).
PRZYCZYNY:
- ³ysienie telogenowe
- po porodzie,
- polekowe (doustne ¶rodki antykoncepcyjne, leki obni¿aj±ce krzepliwo¶æ, retinoidy, leki blokuj±ce receptory beta, chemioterapeutyki, interferon),
- stres (czynniki fizyczne i psychiczne),
- zaburzenia hormonalne (niedoczynno¶æ lub nadczynno¶æ tarczycy, niedoczynno¶æ przysadki),
- czynniki ¿ywieniowe (niedo¿ywienie, niedobory ¿elaza oraz cynku),
- rozlane ³ysienie plackowate;
- ³ysienie anagenowe
- ziaminiak grzybiasty (mycosis fungoides),
- RTG-terapia,
- leki, preparaty chemioterapeutyczne, allopurynol, lewodopa, bromokryptyna,
- zatrucia - bizmut, arsen, z³oto, kwas borny, tal;
- ³ysienie przebiegaj±ce z bliznowaceniem
- wady wrodzone i rozwojowe,
- zaka¿enia (tr±d, ki³a, pó³pasiec, leiszmanioza skórna),
- rak podstawnokomórkowy,
- znamiona skórne,
- czynniki fizyczne: kwasy i zasady, oparzenia, odmro¿enia, odczyny porentgenowskie,
- pemfigoid bliznowaciej±cy,
- liszaj p³aski,
- sarkoidoza, ³ysienie androgenowe
- hiperplazja nadnerczy,
- mnogie torbiele jajników,
- hiperplazja jajników,
- karcynoid,
- hiperplazja przysadki,
- leki: testosteron, danazol, ACTH, steroidy • anaboliczne, progesteron;
- ³ysienie plackowate
- etiologia nieznana - prawdopodobne pod³o¿e autoimmunologiczne;
- trichotiiomani±
- nawykowe wyrywanie w³osów - pod³o¿e psychogenne. grzybica skóry g³owy
- grzyby z rodzaju Microsporum,
- grzyby z rodzaju Thchophyton.
CZYNNIKI RYZYKA:
- wywiad wskazuj±cy na czêstsze wystêpowanie ³ysienia w rodzinie pacjenta,
- stres,
- ci±¿a.
BADANIA POMOCNICZE:
- test wypadania w³osów w wyniku lekkiego poci±gania - dodatni w ³ysieniu plackowatym,
- trichogram - bezpo¶rednie badanie mikroskopowe ³odygi i korzenia w³osa,
- bezpo¶rednie badanie mikroskopowe (KOH) ziszczaj±cego siê naskórka skóry ow³osionej g³owy - wynik dodatni w przypadku grzybicy skóry g³owy,
- badanie hodowlane z³uszczaj±cego siê naskórka w kierunku grzybicy.
DIETA: ambulatoryjny.
LECZENIE OGÓLNE:
- ³ysienie telogenowe: najwiêksze nasilenie wypadania w³osów po up³ywie 3 mie¶. od zadzia³ania czynnika wywo³uj±cego (leki, stres, niedobór pokarmowy) oraz ust±pienie objawów w wyniku jego eliminacji; rzadko trwa³e wy³ysienie,
- ³ysienie anagenowe: wypadanie nastêpuje po kilku dniach lub tygodniach od zadzia³ania czynnika wywo³uj±cego, z ust±pieniem objawów po ustaniu jego dzia³ania; rzadko trwa³e wy³ysienie,
- ³ysienie z bliznowaceniem: mieszki w³osowe ulegaj± trwa³emu uszkodzeniu; jedynym skutecznym leczeniem jest postêpowanie chirurgiczne (przeszczep lub wyciêcie obszaru zbliznowacia³ego),
- ³ysienie androgenowe: poprawa po roku miejscowego stosowania minoksydylu, umiarkowany lub wyra¼ny odrost w³osów w 39% przypadków; inne metody leczenia ³ysienia androgenowego to przeszczep lub przemieszczenie p³ata skórnego,
- ³ysienie plackowate: schorzenie zwykle ustêpuje samoistnie po up³ywie 3 lat, jakkolwiek nawroty zdarzaj± siê czêsto,
- trichotiiomani±: odrost nastêpuje po zaprzestaniu wyrywania w³osów; konieczna interwencja psychologa lub psychiatry; skuteczne metody leczenia obejmuj± farmakoterapiê, modyfikacjê sposobów zachowania, hipnozê,
- grzybica skóry ow³osionej g³owy: terapia przeciwgrzybicza trwaj±ca 6-8 miesiêcy
DIETA: brak swoistej diety.
PRZEBIEG CHOROBY I ROKOWANIE:
- ³ysienie telogenowe: rzadko trwa³e wy³ysienie,
- ³ysienie anagenowe: rzadko trwa³e wy³ysienie,
- ³ysienie przebiegaj±ce z bliznowaceniem: trwale uszkodzenie mieszków w³osowych,
- ³ysienie androgenowe: przebieg zale¿y od rodzaju stosowanego leczenia,
- ³ysienie plackowate: czêsto wystêpuj± nawroty,
- trichotiiomania: poprawa zale¿na od zmiany zachowania,
- grzybica skóry g³owy: zwykle ca³kowite wyleczenie.
|