OPIS:
- skręcenie stawu oznacza całkowite lub częściowe uszkodzenie aparatu więzadłowego stawu w obrębie samego więzadła albo w miejscu jego przyczepu do kości; wyróżnia się skręcenia stopnia l, II, III; stopień l i II obejmuje uszkodzenia niecałkowite, różniące się głębokością; stopień III oznacza całkowite przerwanie ciągłości aparatu więzadłowego; podstawą rozpoznania jest badanie fizykalne,
- naderwanie (lub zerwanie) oznacza częściowe lub całkowite przerwanie ciągłości mięśnia lub ścięgna,
- naderwania i zerwania mięśni i ścięgien zazwyczaj mają charakter urazów z przeciążenia, podczas gdy skręcenia stawów powstają zwykle w następstwie gwałtownego urazu (upadku, działania dźwigni, wypadku komunikacyjnego).
Częstość występowania: ocenia się, że urazy tego typu, włączając w to urazy kończyn dolnych, górnych i kręgosłupa, zdarzają się wcześniej czy później w przebiegu kariery sportowej aż u 80% lekkoatletów.
Wiek:
- skręcenie stawów - w każdym wieku u osób aktywnych fizycznie,
- naderwania mięśni i ścięgien - zwykle pomiędzy 15-40 rokiem życia.
Płeć: częściej u mężczyzn.
OBJAWY:
- obrzęk,
- ból,
- zaczerwienienie i wybroczyny,
- bolesność uciskowa,
- zaburzenie chodu w przypadku poważniejszych urazów,
- ograniczenie zakresu ruchów w stawie,
- niestabilność stawu.
PRZYCZYNY:
- upadki,
- wypadki komunikacyjne,
- urazy bezpośrednie,
- nadmierne obciążenie wysiłkiem fizycznym lub niewystarczająca rozgrzewka z ćwiczeniami rozciągającymi przed intensywnym treningiem,
- słabe wytrenowanie.
CZYNNIKI RYZYKA:
- niewłaściwe obuwie sportowe,
- nieumiejętny lub zbyt forsowny trening.
TRYB LECZENIA: ambulatoryjny.
TRYB LECZENIA:
- zebranie wywiadu i badanie przedmiotowe; leczenie ukierunkowane na najpoważniejsze z podejrzewanych obrażeń,
- uniesienie kończyny, zimne okłady, ucisk,
- bandaż elastyczny (w cięższych przypadkach - opatrunek Jonesa),
- unieruchomienie gipsowe w razie skręcenia III stopnia - może też być potrzebna rekonstrukcja operacyjna zerwanych więzadeł,
- unieruchomienie próżniowe jest bardzo skuteczne, zapewnia stabilne unieruchomienie i chroni przed bólem,
- może powstać konieczność nauczenia się przez pacjenta chodzenia o kulach.
AKTYWNOŚĆ ŻYCIOWA:
- w ostrych urazach - leżenie w łóżku,
- w poważniejszych przypadkach - fizykoterapia,
- spanie z uniesioną kończyną.
DIETA: obniżenie masy ciała, jeżeli u podłoża urazu leży otyłość.
ZAPOBIEGANIE:
- rozsądna dbałość o należytą sprawność fizyczną,
- unikanie nadmiernie forsownych ćwiczeń,
- noszenie odpowiedniego rodzaju obuwia sportowego oraz specjalnych ochraniaczy, używanie właściwych przyrządów sportowych,
- świadomość potencjalnego ryzyka związanego z uprawianą dyscypliną sportu,
- właściwe przygotowanie do treningów, rozgrzewka i rozluźnienie mięśni po ćwiczeniach.
POWIKŁANIA:
- przewlekła niestabilność stawu,
- zwyrodnienie stawu.
PRZEBIEG CHOROBY I ROKOWANIE: przy odpowiednim leczeniu i nieobciążaniu chorej kończyny powrót jej sprawności może nastąpić po 6-8 tygodniach lub nawet później, zależnie od stopnia ciężkości obrażeń.
|