OPIS: natychmiastowa lub opóźniona reakcja na alergeny przenoszone drogą powietrzną, rozpoczynająca się od powstania i obecności swoistych receptorów łączących się z przeciwciałami należącymi do klasy IgE na komórkach tucznych błony śluzowej nosa;

• chemiczne połączenie przeciwciała z antygenem daje początek kaskadzie procesów zachodzących w komórce tucznej,
• po bezpośredniej reakcji typu wczesnego następuje bardziej wydłużona, późna faza reakcji; obejmuje ona naciek okolicy objętej stanem zapalnym przez eozynofile, neutrofile, bazofile i komórki jednojądrzaste,
• może być sezonowy lub całoroczny (niesezonowy), zależnie od klimatu i uwarunkowań osobniczych oraz od rodzaju antygenu będącego czynnikiem sprawczym,
• sezonowy jest zwykle związany z alergią na pytki traw, drzew i chwastów,
• całoroczny (niesezonowy) jest związany z reakcją na roztocze występujące w kurzu domowym, produkty odzwierzęce i pleśnie.

Uwarunkowania genetyczne: złożone; w znacznym stopniu zdeterminowane genetycznie.

Częstość występowania:cierpi na tę chorobę 8-12% populacji.

Wiek: 

• początek zwykle przed 30 rokiem życia ze skłonnością do zmniejszania się dolegliwości z upływem czasu,
• średni wiek pojawienia się pierwszych dolegliwości to 10 rok życia.

Płeć: jednakowo często u obu płci.

OBJAWY: 

• blada, obrzęknięta błona śluzowa,
• polipy nosa,
• kichanie, często napadowe,
• łzawienie oczu,
• ciemne obwódki wokół oczu,
• podkrążone oczy,
• sińce alergiczne,
• często - długie rzęsy,
• uczucie zapchanych uszu,
• objawy związane z zaburzeniami snu,
• zmęczenie,
• oddychanie przez usta,
• drapanie w gardle,
• zmiana barwy głosu,
• drażniący kaszel,
• ściekanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła,
• utrata węchu lub nieprawidłowe odczuwanie wrażeń węchowych,
• swędzenie nosa, oczu, uszu i podniebienia,
• poprzeczne bruzdy na grzbiecie nosa wskutek pocierania nosa w górę,
• tępy wyraz twarzy.

PRZYCZYNY: 

• białko roślinne i zwierzęce:
  • pyłki, roztocze, pleśnie, wysuszone cząstki śliny i moczu;
• szczątki rozpadających się tkanek:
  • karaluchów, świerszczy, owoce morza - krewetki.

CZYNNIKI RYZYKA: 

inny,
• powtarzające się narażenie na zagrażający antygen,
• narażenie na wiele antygenów będących czynnikami sprawczymi,
• obecność innych chorób alergicznych: atopowego zapalenia skóry, astmy oskrzelowej, pokrzywki.

TRYB LECZENIA: ambulatoryjny.

LECZENIE OGÓLNE: 

• ważne jest odpowiednie pouczenie pacjenta, jego nastawienie wobec choroby i zrozumienie przezeń celowości leczenia,
• ograniczenie narażenia na alergeny,
• starać się określić przyczyny (poprzez wywiad i odpowiednie testy skórne),
• intensywność leczenia zależy od nasilenia dolegliwości,
• immunoterapia.

AKTYWNOŚĆ ŻYCIOWA: nie ma specjalnych ograniczeń; nacisk kładzie się na unikanie aktywności na obszarach, gdzie jest się narażonym na alergen.

DIETA: nie ma specjalnej diety z wyjątkiem przypadków, które budzą podejrzenie alergii pokarmowych.

ZAPOBIEGANIE: 

• unikanie - większość chorych z alergią wziewną ma trudności z całkowitym opanowaniem objawów przez wyeliminowanie alergenu,
• pomocne mogą być klimatyzacja i unikanie wychodzenia z pomieszczeń podczas sezonu pylenia,
• utrzymanie domu we wzorowej czystości i możliwie najmniejszego zapylenia w celu jak najlepszego usunięcia kurzu ze środowiska chorych wrażliwych na ten alergen,
• ograniczyć kontakt ze zwierzętami; nie polecane są zwierzęta domowe,
• unikać drażniących czynników środowiska, gryzących wyziewów, dymu,
• stosować przeciwalergiczne kołdry i poduszki.

POWIKŁANIA: 

• wtórne zakażenie,
• zapalenie ucha środkowego,
• zapalenie zatok przynosowych,
• krwawienie z nosa,
• przerost tkanki chłonnej w części nosowej gardła,
• zmniejszona objętość życiowa płuc,
• objawy działania podawanych przewlekle leków.

PRZEBIEG CHOROBY I ROKOWANIE: 

• celem powinno być maksymalne złagodzenie i kontrolowanie objawów,
• leczenie każdorazowo dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta,
• zmiany immunologiczne zachodzące w miarę upływu czasu często są połączone ze złagodzeniem objawów alergicznego nieżytu nosa; dlatego ważne jest wczesne i prawidłowe leczenie.