|
OPIS: odpowiedź immunologiczna na zakażenie (zwykle paciorkowcowe) prowadząca do uszkodzenia kłębuszków nerkowych; może być zainicjowana przez inne zakażenia bakteryjne lub wirusowe; jest to zapalenie nerek powstające w wyniku odkładania się pod błoną podstawną kłębuszków kompleksów złożonych z przeciwciał i antygenów; najczęściej występuje u dzieci; charakteryzuje się rozlanymi zmianami zapalnymi w kłębuszkach, a klinicznie - nagłym wystąpieniem krwinkomoczu i miernym białkomoczem; często towarzyszą mu: nadciśnienie tętnicze, obrzęki, niewydolność nerek.
Częstość występowania:w USA - 20/100 000 nowych przypadków na rok (1-2% ropnych zapaleń skóry i 8% zakażenia paciorkowcowego dzieci prowadzi do wystąpienia ostrego kłębuszkowego zapalenia nerek najczęściej występuje późnym latem po liszajcu i zimą po paciorkowcowych zapaleniach gardła).
Wiek:
- 60% przypadków to dzieci w wieku 2-12 lat, niemowlęta wyjątkowo,
- tylko 10% powyżej 40 roku życia.
Płeć: u mężczyzn częściej niż u kobiet (60:40) (dzieci: - u chłopców dwukrotnie częściej niż u dziewczynek).
OBJAWY:
klasyczne cechy ostrego zespołu nerkowego:
- krwinkomocz (100%), skąpomocz lub bezmocz (52%), obrzęki (85%),
- nadciśnienie tętnicze (82%), krwiomocz makroskopowy (30%), mocz barwy herbaty, obrzęki twarzy, wokół oczu, ramion, stóp, łydek, po południu i wieczorem, gorączka (rzadko);
inne objawy:
- zapalenie gardła,
- zakażenie dróg oddechowych,
- płonica,
- ciemne zabarwienie moczu,
- przyrost masy ciała,
- ból brzucha,
- pogorszenie apetytu,
- bóle pleców,
- bladość,
- liszajec.
PRZYCZYNY:
- występuje po zakażeniach wywołanych przez paciorkowce beta-hemolizujące grupy A,
- zakażenie paciorkowcowe poprzedza o 1-3 tyg. uszkodzenie nerek,
- zakażenie gardła poprzedza o 1-2 tyg. uszkodzenie nerek (typy 1, 2, 4,12),
- liszajec zwykle poprzedza zakażenie gardła lub ucha środkowego o 2-4 tyg.
TRYB LECZENIA:
- hospitalizacja, zwykle do chwili normalizacji ciśnienia tętniczego i stężenia kreatyniny oraz początku ustępowania obrzęków,
- większość przypadków można następnie prowadzić ambulatoryjnie.
LECZENIE OGÓLNE:
- ograniczenie spożycia soli kuchennej lub dieta bezsolna aż do ustąpienia obrzęków oraz nadciśnienia tętniczego,
- ograniczenie podaży płynów do ilości odpowiadającej utracie ich przez skórę i drogi oddechowe plus 2/3 objętości wydalanego moczu -do chwili zwiększenia diurezy,
- kontrola ciśnienia tętniczego za pomocą leków moczopędnych,
- dializy: dializa otrzewnowa lub hemodializa w razie objawów mocznicy.
AKTYWNOŚĆ ŻYCIOWA: może powrócić do pełnej po poprawie klinicznej; możliwy krwinkomocz powysiłkowy do 2 lat od wystąpienia choroby.
DIETA:
- dieta bez dosalania aż do ustąpienia obrzęków, nadciśnienia tętniczego, niewydolności nerek,
- ograniczenie spożycia białka w razie mocznicy i kwasicy metabolicznej,
- unikanie pokarmów bogatych w potas.
ZAPOBIEGANIE: agresywne leczenie zakażeń paciorkowcowych.
PRZEBIEG CHOROBY I ROKOWANIE:
- śmiertelność - 0,5% lub mniej,
- rokowanie odległe: doskonałe u dzieci; prawie wszyscy pacjenci zdrowieją całkowicie,
- gorsze rokowanie u dorosłych lub u pacjentów z istniejącą uprzednio nefropatią,
- krwinkomocz trwający 24 miesiące lub dłużej (mimo całkowitego wyzdrowienia),
- białkomocz trwa do 3 miesięcy,
- objawy mogą się zaostrzyć przy współistniejącej chorobie, lecz rzadko po upływie 12 miesięcy,
- mocz może być ciemniejszy (krwiomocz) po ciężkim wysiłku fizycznym.
|
