OPIS: kamica może występować na każdym poziomie dróg moczowych i stanowi częstą przyczynę bólu, zakażenia i utrudnionego odpływu moczu; patogeneza jest wieloczynnikowa; kamienie pierwotnie powstają w proksymalnym odcinku dróg moczowych, a następnie przedostają się niżej; w moczowodzie zatrzymują się zwykle na wysokości 3 miejsc: w złączu moczowodowo-miedniczkowym, w miejscu, gdzie moczowód mija naczynia biodrowe, oraz w miejscu przejścia moczowodu do pęcherza moczowego; są 4 podstawowe typy kamieni nerkowych: 1) wapniowe (80%), 2) z kwasu moczowego (5%), 3) cystynowe (2%), 4) struwitowe.

Uwarunkowania genetyczne: przyczyna genetyczna wytwarzania kamieni cystynowych -wrodzony defekt transportu aminokwasów powodujący cystynurię.

Wiek: 30-50 lat, najczęściej w 3 dekadzie.

Płeć: 

• różnie w zależności od typu kamienia,
• kamienie wapniowe - u mężczyzn częściej niż u kobiet (3:1),
• kamienie struwitowe - u kobiet częściej niż u mężczyzn.

OBJAWY: 

• ból w okolicy lędźwiowej i kolka nerkowa - bardzo silny ból, który się nasila i ustępuje,
• ból może promieniować do pachwiny, jąder, okolicy nadłonowej, warg sromowych,
• przebieg może być bezobjawowy,
• krwiomocz, częstomocz,
• tachykardia, obfite poty,
• dreszcze i gorączka w razie zakażenia spowodowanego utrudnieniem odpływu moczu,
• nadciśnienie tętnicze spowodowane bólem,
• objawy żołądkowo-jelitowe: nudności, wymioty, biegunka, wzdęcie, ostry brzuch,
• bolesność kąta żebrowo-kręgowego.

PRZYCZYNY: 

• zwiększone wysycenie moczu solami kamieniotwórczymi,
• tworzenie kryształków,
• nieprawidłowe inhibitory tworzenia kamieni,
• kamienie wapniowe: hiperkalciuria, nadczynność przytarczyc,
• kamienie z kwasu moczowego: w przebiegu skąpomoczu, nadmiernego wytwarzania kwasu moczowego, kwaśnego odczynu moczu,
• kamienie cystynowe: wrodzony defekt transportu aminokwasów (cystynuria),
• kamica struwitowa: w alkalicznym moczu, zwykle w przebiegu zakażenia bakteriami rozkładającymi mocznik

CZYNNIKI RYZYKA: 

• wewnętrzne - kwasica cewkowa, cystynuria, defekty genetyczne,
• zewnętrzne - geograficzne, klimatyczne, sezonowe, małe spożycie płynów, dieta bogata w białko zwierzęce, siedzący tryb życia.

TRYB LECZENIA: zwykle ambulatoryjny (90%), chyba że współistnieją: zakażenie, nudności, wymioty lub kamienie mają średnicę większą niż 6 mm.

LECZENIE OGÓLNE: 

• łagodzenie bólu,
• intensywne nawadnianie,
• badanie moczu pod kątem obecności kamieni, analiza kamieni,
• leczenie obejmuje przezskórne rozpuszczanie kamieni, doustne leki rozpuszczające, usuwanie kamieni w endoskopii.

POSTĘPOWANIE CHIRURGICZNE: rzadko konieczne leczenie operacyjne.

AKTYWNOŚĆ ŻYCIOWA: bez ograniczeń.

DIETA: 

• dieta z ograniczeniem tłuszczów zwierzęcych,
• zwiększona podaż błonnika (szczególnie otrębów),
• zwiększona podaż płynów, tak aby wydalanie moczu przekraczało 3000 ml/dobę,
• inne ograniczenia dietetyczne zależą od rodzaju kamienia.

ZAPOBIEGANIE: przestrzeganie ograniczeń dietetycznych i zaleceń co do spożycia płynów.

POWIKŁANIA: 

• całkowite zablokowanie odpływu moczu,
• wodonercze,
• niewydolność nerek,
• zakażenie, zgon.

PRZEBIEG CHOROBY I ROKOWANIE: 

• zwykle występuje całkowity powrót do zdrowia,
• nawroty są częste: do 50% w ciągu 5 lat.